طب سنتی در دهکده ی سلامت
طب سنتی در دهکده ی سلامت شامل جنبههای پزشکی در دانش سنتی است ،
که در جوامع گوناگون و در نسلهای مختلف پیش از دوران پزشکی مدرن شکل گرفتهاست.
طب سنتی مجموعه ایست:
از علوم نظری و علمی، که این علوم در تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری های جسمی و روحی به ما کمک می کند.
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO)،
طب سنتی «مجموعهای است از دانستهها، مهارتها و اعمال که بر پایهٔ نظریهها، باورها و تجربههای بومی فرهنگهای مختلف است،
خواه قابل شرح باشد یا نباشد،
که در بهداشت و نیز پیشگیری، تشخیص، بهبود و مداوای بیماریهای جسمی و ذهنی مورد استفاده قرار میگرفتند».
در مقابل طب سنتی، «پزشکی مبتنی بر شواهد» قرار دارد.
برای هزاران سال انسانها از نواحی مختلف گیاهان یا مشتقات بدن حیوانات برای درمان مشکلات سلامتی خود استفاده کردهاند.
در آفریقا، آسیا، آمریکای لاتین و خاورمیانه، حدود ۷۰-۹۰ درصد مردم همچنان از انواع مختلف توصیههای سنتی به عنوان درمان اولیه استفاده میکنند.
طب سنتی در بعضی مناطق از پشتوانه جامع حاوی مطالعات پژوهشی و اسناد علمی تئوری و عملی برخوردار است.
در برخی از کشورهای آسیایی و آفریقایی، تا ۸۰٪ از مردم نیازهای اولیهٔ بهداشتی خود را از طریق طب سنتی برطرف میکنند.
زمانی که از طب سنتی خارج از فرهنگ سنتی استفاده میشود، آن را «پزشکی جایگزین» در نظر میگیرند.
برخی از انواع طب سنتی مورد استفاده در سراسر دنیا عبارتند از:
طب سنتی چین، طب سنتی کرهای، طب سنتی آفریقایی، طب ایران باستان، طب سنتی ایرانی، آیورودا و طب سنتی اروپایی.
رشتههای علمی که به مطالعهٔ طب سنتی میپردازند عبارتند از گیاهدرمانی، اتنومدیسین، مردمگیاهشناسی و انسانشناسی پزشکی.
طب پیشگیری یا سنتی ایرانی
طب سنتی ایرانی شامل مجموعهای از تمام دانش و دستورالعملهایی است که،
از زمان باستان (از حدود ۸۰۰۰ سال پیش از میلاد) تا کنون در ایران برای تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری بکار برده میشده است.
طب سنتی ایرانی از دو شاخه اصلی تئوری (که در مورد وضعیت و تغییرات بدن انسان و علل و نشانههای سلامتی و بیماری بحث میکند)
و عملی (دانش چگونگی حفظ سلامتی و چگونگی بازگرداندن آن پس از بروز بیماریها) تشکیل میشود.
در طب سنتی ایرانی، عملکردهای فیزیولوژیک بدن بر مبنای هفت فاکتور سنجیده میشوند که عبارتند از:
عناصر (ارکان)، مزاج، اخلاط، ارگان (اعضا)، ارواح، قوا و عملکرد (افعال).
در طب سنتی ایرانی توجه اصلی بر پیشگیری از بیماری است تا درمان آن.
بر این اساس شش فاکتور مهم و ضروری برای حفظ سلامتی در طب سنتی ایرانی عبارتند از:
هوا، نوشیدنی و غذا، خواب و بیداری، تخلیه و نگهداری، تحرک فیزیک و آرامش، فعالیت ذهنی و آرامش روحی.
در طب سنتی ایرانی علت اغلب بیماریها ناشی از برهم خوردن تعادل اخلاط و مزاج است،
لذا درمان یا تجویز دارو نیز عمدتا با هدف بازگرداندن این تعادل از طریق استفاده از مزاجهای متضاد آن پایهریزی میشود،
مثلا اگر بیماری در اثر سردی طبع ایجاد شده باشد، درمان آن از طریق تجویز موادی با طبع گرم صورت میگیرد.